TUSSEN PRENT EN STRIP

29 januari 2022 – 3 april 2022
Jan Klaassen, Robinson Crusoë, Sinterklaas, Roodkapje en Klein Duimpje. Het zijn bekende personages, die één ding met elkaar gemeen hebben. Allemaal werden zij afgebeeld op centsprenten. Dit was een goedkope vorm van massadrukwerk, bedoeld voor kinderen en de onderste lagen van de samenleving. Ze worden wel gezien als een voorloper van het hedendaagse stripverhaal. Museum Heerenveen heeft ongeveer 225 van dergelijke prenten in de collectie. De tentoonstelling ‘Tussen prent en strip’ toont een selectie van de meest bijzondere, herkenbare en verrassende prenten. Daarmee biedt de tentoonstelling een boeiend inkijkje in de interesses van kinderen en gewone mensen in de achttiende en negentiende eeuw. 

Wilt u meer weten over de Centsprenten en deze tentoonstelling? Lees dan deze blog op de website van de Stichting geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ). Geschreven door Aernout Borms, specialist op dit gebied en betrokken als adviseur bij de tentoonstelling. 

De centsprenten waren echte gebruiksprenten, die de eigenaren niet zorgvuldig opborgen of inlijstten. Kinderen speelden ermee en spijkerden ze als versiering aan de muur. Waarschijnlijk eindigden veel prenten als keuken- of toiletpapier, waarna ze bij het vuilnis belandden. Dat er toch redelijk veel bewaard zijn is te danken aan verzamelaars, die vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw interesse kregen in de prenten.

De bladen bevatten meestal meerdere afbeeldingen met tekst, die vaak rijmt en ondergeschikt is aan het beeld. Onderwerpen variëren van religieuze voorstellingen, historische gebeurtenissen en vorstenportretten tot afbeeldingen van het boerenleven, kinderspelen, klederdrachten en dieren. Bekende personages passeren de revue, maar er zijn ook verhalen te zien die ooit populair waren, maar dat nu niet meer zijn. Zo vormen de prenten een waardevolle informatiebron om meer te weten te komen over onder andere interesses, gebruiken, ambachten, mode en normen en waarden in het verleden.

MUSEUM IN DE PREMJÊRE

Zaterdag 29 januari 2022 was conservator Femke Knoop te gast in het programma Op & Ut van Omrop Omrop Fryslân om te vertellen over de lezing van Homme Wedman over het Strijdlied én over onze nieuwe tentoonstelling Tussen Prent en Strip. Samen met Aernout Borms, specialist op het gebied van centsprenten, geeft Femke een mooie uitleg over de prachtige prenten. Kijk de aflevering hieronder terug. Benieuwd naar de prenten, kom ze in het echt bekijken! De livestream van Homme Wedman gemist? Die docufilm is nu hier te zien.