Geschiedenis van het museum

Museum Heerenveen is een bijzonder museum al zeggen we het zelf. Bijna een eeuw lang wordt er van alles verzameld. Dingen die in meer of mindere mate met de gemeente Heerenveen te maken hebben. In totaal beheert het museum ruim 16.000 objecten zoals schilderijen, tekeningen en gebruiksvoorwerpen. Daarnaast liggen er bijna 30.000 foto’s, dia’s en glasnegatieven in de documentatiekasten.

Van Oudheidkamer tot Museum

De lezing van dr. A.H. Veenbaas voor de Volksuniversiteit te Heerenveen op 17 november 1937 mag worden beschouwd als de opmaat voor belangrijke initiatieven op het gebied van de plaatselijke geschiedenis. De Oudheidkamer Heerenveen werd echter pas op 22 oktober 1942 opgericht. In de krant werd direct een oproep gedaan tot schenking van historische objecten. Aan deze oproep werd massaal gehoor gegeven. De Oudheidkamer beschikte helaas nog niet over een tentoonstellingsruimte. Tussen 1951 en 1981 zwierf de Oudheikamer van pand naar pand, zoals het voormalige Gemeentehuis van Aengwirden aan de Fok en later een pand aan de Vleesmarkt. De voorwerpen die te zien waren hadden in meer of mindere mate een binding met de geschiedenis van plaats en streek. Dat liep uiteen van archeologische en geologische bodemvondsten tot voorwerpen van'(destijds) moderne industriële origine. Denk bijvoorbeeld aan objecten van vetsmelterij Smilde, de Heerenveense gazfabriek of de melkfabriek. Voorwerpen uit de tijd van de ambachtelijkheid werden afgewisseld met herinneringen aan recreatieve of sportieve prestaties zoals medailles en bekers.

Een echt museum
Eind jaren ’70 is de oudheidskamer toe aan een nieuwe stap, de stap van oudheidskamer naar een heus museum. Daarom verhuist de Oudheidkamer in 1982 naar een historisch pand aan het Van Harenspad. De meest bekende voormalige eigenaar van het huis is de familie Van Heloma. Het pand wordt nog altijd het Van Heloma huis genoemd. Bij een nieuw gebouw past ook een nieuw beleid. In samenspraak met de gemeente werd besloten de Oudheidskamer te professionaliseren. Heerenveen kreeg hiermee een echt museum. Het museum moest natuurlijk ook een naam krijgen: Museum Willem van Haren. Waarom? Dat is nooit helemaal duidelijk geworden. Wellicht omdat het aan het Van Harenspad lag, op een steenworp afstand van het geboortehuis van Willem van Haren (Oenemastate)? In het nieuwe museum kon de bezoeker geen ‘luciferdoosjes’ vinden. Men kwam naar het museum om iets te leren. Daar hoorden geen futiliteiten bij. Op vrijdag 17 december 1982 was het zo ver. Bijna duizend bezoekers kwamen een kijkje nemen in het eerste echte museum van Heerenveen.

De Heerenveense School
Ruim zestien jaar na opening van Museum Willem van Haren ontstond het idee cultuur te clusteren in Heerenveen. Daartoe werd de Heerenveense School, vernoemd naar de voormalige school, opgericht. Het museum zou verbonden worden met het gebouw ‘de Heerenveense School’. De entree werd verplaatst naar het Ernst van Harenplein.
In 1998 werd er dus wederom hard verbouwd aan het museum. De muren in de moderne aanbouw werden doorbroken en verbonden met een nieuwe hal in het voormalige schoolgebouw. Hierin werden naast het museum het Centrum voor de Kunsten a7 (nu Ateliers Majeur), de VVV/ANWB en een Kunstuitleen ondergebracht. Een Kunstcafé mocht niet ontbreken. De centrale hal is de entree voor alle instellingen. Het belangrijkste element voor de schoolhal is bewaard gebleven, de grote monumentale trap. De hal is aan de achterzijde verlengd. Als u terug loopt achter in de hal staat en omhoog kijkt, kunt u de originele buitenmuur van de school zien. In 1999 wordt de Heerenveense School feestelijk geopend.

(afb: zaal in het Gemeentehuis van Aengwirden aan de Fok)