Noorderlicht: The Makeable Mind

4 september 2021 - 31 oktober 2021
Het Noorderlicht Internationaal Fotofestival 2021 strijkt ook dit jaar weer neer in Museum Heerenveen. Met het thema ‘The Makeable Mind’ wil het festival de relatie verkennen tussen visuele cultuur en de werkelijkheid: wat is de invloed van beeldtechnologieën, communicatiemedia en (burger)journalistiek op ons denken en hoe verhullen, onthullen, beschrijven of herschrijven zij de werkelijkheid? In Museum Heerenveen is werk te zien van Natalia Kepesz, Elisa Maenhout en Silas BahrZe. Deze jonge kunstenaars vertellen verhalen waarin de protagonisten hun eigen leven naar fictie ombuigen.

Elisa Maenhout (1997, België)

Ze komen voor in mythen, verhalen, legendes en sprookjes; zeemeerminnen behoren tot de meest aansprekende wezens aller tijden. Een zeemeermin straalt kracht, schoonheid en zelfvertrouwen uit en vertelt op speelse manier een verhaal over autonomie en vrijheid. Maar ze bestaat niet alleen in verhalen. Fotografe Elisa Maenhout onderzoekt de mondiale trend waarbij mannen en (vooral) vrouwen zich verkleden als zeemeermin en zo alle stress van het leven van zich af laten glijden. De parttime zeemeerminnen en -mannen vormen een hechte, wereldwijde gemeenschap. Een staart ombinden en het water ingaan voelt voor hen als een zoete ontsnapping naar een magische wereld waar geen plaats is voor problemen. Maenhout speelt in haar serie met de grens tussen fictie en realiteit, tussen droom en werkelijkheid, gekaderd tussen het oppervlakte en de bodem waar het licht zich anders gedraagt en zwaartekracht een illusie lijkt.

Natalia Kepesz (1983, Polen)

In Polen worden op militaire wijze geleide zomerkampen voor de jeugd steeds populairder. Voor de kinderen is het de kans om avontuur te beleven, vrienden te maken en soldaatje te spelen, maar tegelijkertijd worden ze op speelse wijze geïndoctrineerd in gehoorzaamheid en patriottisme. Natalia Kepesz verbleef langere tijd in zo’n jeugdkamp en documenteerde de kinderen tijdens het simuleren van moderne oorlogsvoering. Met de serie ‘Niewybuch’ legt ze een donkere onderstroom vast: de jonge soldaten op haar foto’s zien eruit als wassen beelden, hun bevroren gelaatstrekken verhullen elke emotie. Het gevoel van onbehagen wordt versterkt voor wie de lange geschiedenis van verering van kindsoldaten in Polen kent: in Warschau is er een standbeeld opgericht voor de kinderen die vochten in 1944. ‘Niewybuch’ bevraagt de emotionele effecten van een militaire opvoeding en legt de spanning bloot tussen de kinderlijke zucht naar avontuur en de excessen van de Poolse militaire cultus.

Silas Bahr (1992, Duitsland)

In Schmidrüti, een klein dorpje bij Zürich, woont de enige persoon die in direct contact staat met ruimtewezens. Tenminste, dat is wat hij beweert. Als bewijs heeft ‘Billy’ Eduard Albert Meier een uitgebreide verzameling foto’s en video’s die ruimteschepen en andere sporen van buitenaardse contacten in ongewoon hoge kwaliteit laten zien. Door middel van fotografie heeft de Zwitser een fictieve werkelijkheid geconstrueerd die zijn vele trouwe volgelingen wereldwijd antwoorden biedt op hun problemen en levensvragen. We zien en we geloven, ondanks dat we weten dat het beeld waarschijnlijk gemanipuleerd is. We twijfelen, maar gaan toch mee: ‘Billy heeft ze immers gezien, kijk maar naar de foto’s’. Bahr combineert in ‘Semjase’s Friend’ documentaire foto’s die hij in Zwitserland nam met geënsceneerde of fakebeelden. Zo laat hij zien dat wat beleefd wordt als een weergave van de werkelijkheid een verhaal met gebreken is, gekleurd door de fantasie en ideeën van de auteur.

De tentoonstelling is te zien van 4 september t/m 31 oktober 2021.